Sông là chi lưu hữu ngạn lớn thứ hai của Enisei, hợp lưu tại thị trấn Turukhansk. Theo đặc điểm của dòng chảy, kết cấu của thung lũng sông và bờ sông, người ta có thể chia Nizhnyaya Tunguska ra làm hai phần: phần đầu tiên bắt đầu từ đầu nguồn đến làng Preobrazhenskoye và phần thứ hai nằm xuôi dòng bên dưới ngôi làng này với địa hình giống như một hẻm núi.[2]

Dòng chảy thượng du

Phần đầu tiên của Hạ Tunguska có chiều dài 580 km và chảy qua một thung lũng rộng với độ dốc thoai thoải mà về cơ bản được tạo thành từ đất cát và đất sét. Phần thượng du của sông chảy quanh co và khá gần sông Lena, một sông lớn khác tại Siberi. Khoảng cách nhỏ nhất giữa chúng chỉ là 15 km tại vùng lân cận thị trấn Kirensk. Toàn bộ vùng thượng du của Hạ Tunguska nằm trong phạm vi của tỉnh Irkutsk.

Hạ du

Phần sông xuôi dòng từ phía dưới Preobrazhenskoye của Hạ Tunguska chảy trong một thung lũng hẹp và sâu với các bờ cao và thường là đá. Toàn bộ phong cảnh tại đây là có nguồn gốc núi lửa với cao nguyên Putorana ở phía bắc sông, làm cho Hạ Tunguska chuyển hướng thẳng về phía tây. Dòng chảy của sông thường rộng như một hồ nước, lên tới 20 km hoặc hơn.[3] Trên sông có nhiều ghềnh và đáng chú ý nhất trong số chúng là "Sakko", "Vivinskiy", "Uchamsky" và "Bolshoy" (tiếng Nga: Большой, Lớn). Các ghềnh trên sông có tốc độ nước chảy tương đối cao, đạt 3–5 m/s. Tại một số nơi ở phía xuôi dòng của các ghềnh, dòng chảy của sông có thất rất sâu và tối đa là 60–100 m. Tại nơi tốc độ chảy của sông thấp nhất, nó nhận nước từ Severnaya. Hạ Tunguska chảy giữa các vách đá vôi dốc và tốc độ chảy tại đây là 1-1,5 m/s.

Chi lưu

Các chi lưu quan trọng nhất của Hạ Tunguska là: phía hữu — Eika, Kochechum, Yambuckan, Vivi, Tutonchana, Erachimo, Severnaya; phía tả - Nepa, Bolshaya Erema, Teteya, Ilimpeya, Nidym, Taymura, Uchami. Dòng nổi bật nhất trong số chúng là Kochechum, hợp lưu vào dòng chính từ phía bắc gần Tura. Dung tích trung bình của Kochechum là 600 m³/s, diện tích lưu vực của chi lưu này là 100,.000 km².[4]

Xét về toàn thể, các chi lưu hữu ngạn của Hạ Tunguska chiêm ưu thế do có lưu lượng nước vượt trội so với các chi lưu phía tả. Tại bồn địa sông không có các hồ lớn, và trong số đó lớn nhất là Vivi với diện tích mặt nước là 229 km². Lượng nước của Hạ Tunguska phụ thuộc theo mùa ở mức độ lớn.